فهم نقشۀ سیاسی از منظر قدرت/ دانش

نویسندگان

مرجان بدیعی ازنداهی

استادیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران رسول افضلی

دانشیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران علی امیری

استادیار گروه علوم جغرافیایی، دانشگاه لرستان

چکیده

شناخت و فهم ماهیت و معنای بسیاری از پدیده ها، نیازمند گذر از معنای ظاهری و غور در اعماق معنایی آن هاست تا شناخت و درک انسان از آن ها تکمیل شود و به شناخت واقعی تری از آن ها نزدیک شود. یکی از روش های شناخت، استفاده از روش های فرا اثبات گرایانه است. امروزه یکی از روش های درک و فهم امور و پدیده ها، استفاده از رویکرد «قدرت/ دانش» است که میشل فوکو، اندیشمند فرانسوی، متفکر مطرح در این حوزه شناخته می شود. وی رابطه قدرت و دانش و تأثیرات دوجانبه آن ها را در ارتباط با پدیده ها و مفاهیم واکاوی می کند. «نقشه» از پدیده هایی است که شناخت واقعی آن به درک عناصر و عوامل بسیاری نیاز دارد. در نگاه نخست، نقشه به عنوان یک پدیده، بخشی از یک حوزه جغرافیایی یا کل کره زمین را ترسیم می کند، اما این تمام معنای نقشه نیست و با واقعیت فاصله دارد. درنتیجه، در این پژوهش برای نخستین بار از دریچه «قدرت/ دانش» با تأکید بر آرای فوکو، به معنای نقشه نگاه می شود و رابطه قدرت و نقشه با «روش شناسی کیفی» بررسی می شود. نتایج این تحقیق نشان می دهد نقشه، نه تنها ابزار حکومت برای اعمال قدرت و سلطه است، بلکه به عنوان «بازوی قدرت» به «القا» و «اعمال» قدرت کمک می کند. نقشه در چرخه تولید قدرت قرار می گیرد و به همان صورتی که خود تولید و ساخته قدرت است، در بازسازی و تصویرسازی نظام فکری، قدرت تولید واقعیت دارد و فرد به سهولت اطلاعات مندرج در آن را به عنوان واقعیت های بازنمایی شده باور می کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

راه های مهار قدرت سیاسی از منظر سعدی

هدف اصلی این مقاله تبیین و تحدید قدرت و نهایتا مهار آن از نگاه سعدی در دو بخش نصیحه الملوک و در باب سیرت پادشاهان کتاب گلستان و بیان ویژگی های حکمرانی خوب است. پرسش اصلی آن ا ست که سعدی با چه روشهایی سعی کرده تا از گسترش استبداد وفساد حاکمان مطلق العنان جلوگیری کرده وفشار بر مردم گرفتار استبداد را کاهش دهد. با بررسی صورت گرفته مشخص گردید که سعدی به عنوان اندیشمندی آگاه و با بهره گیری از میراث ا...

متن کامل

آسیب شناسی قدرت سیاسی از منظر قرآن کریم

این نوشته در پی آن است که به آسیب شناسی قدرت سیاسی از منظر قرآن کریم بپردازد. دین در نگاهی واقع بینانه قدرت را یکی از نعمت های الهی می داند، اما همانند دیگر نعمت ها همواره در معرض آسیب قرار دارد. شناسایی آسیب­ها از منظر قرآن کریم در آینۀ رفتارها و گفتارهای قدرتمندان صالح و ناصالح می­تواند برای همۀ آنان که دغدغۀ کاربری شایستۀ قدرت را دارند، مفید باشد؛ زیرا که این کتاب منبع بنیادین اندیشۀ سیاسی ا...

متن کامل

اهداف و کارکرد قدرت سیاسی مطلوب از منظر قرآن کریم

پرسش اصلی این نوشتار این است که اهداف و کارکردهای قدرت سیاسی مطلوب از منظر قرآن کریم چیست. در پاسخ به این سؤال، بر این امر تأکید شده است که قدرت، اعم از مطلوب یا نامطلوب، کارکردهایی چون ایجاد نظم و امنیت، حل و فصل اختلافات، ساماندهی امور جامعه و بازدارندگی دارد. قدرت مطلوب کارکردهای خاصی دارد که به واسطه آنها از قدرت فاسد تمییز می یابد و جدا میشود. این کارکردهای مطلوب را می توان در اموری چون آم...

متن کامل

روند تحقق فهم از منظر شلایرماخر

هرمنوتیک مدرن با تلاش‌های شلایرماخر برای گسترش حوزة هرمنوتیک آغاز شد. او سوء فهم را امری طبیعی قلمداد کرد و با اذعان به تداول و اجتناب‌ناپذیر بودن آن نتیجه گرفت که فهم همواره معادل تفسیر است. از نظر وی هر کنش فهم متضمن دو گونه تفسیر، تفسیر دستوری و تفسیر فنی یا روان‌شناختی است. تفسیر دستوری به بررسی کارکردها و مؤلفه‌های زبانی متن می‌پردازد، در حالی‌که در تفسیر فنی، متن به‌مثابۀ تجلی فردیت مؤلف ...

متن کامل

فهم کانستراکتیویستی امر سیاسی

الکساندر ونت به عنوان شاخص‌ترین اندیشمند کانستراکتیویسم، معتقد است که دغدغه دانشمندان روابط بین‌الملل و علم سیاست، فهم سیاست جهانی و توزیع قدرت بوده است. آنها بدین نکته توجه نکرده‌اند که نظام جهانی از چه چیزی تشکیل شده و چگونه ساختار یافته است. ونت با نقد مکاتب متداول در عرصه روابط بین‌الملل، پیکان حملات خود را به سمت نوواقعگرایی نشانه رفته و یافته‌های این مکتب را مهم اما ناقص معرفی کرده است. ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشهای جغرافیای انسانی

جلد ۴۹، شماره ۱، صفحات ۱۸۵-۲۰۲

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023